ҚАЗАҚ ЕЛІНІҢ БАСЫНАН ТАЛАЙ НӘУБЕТ ӨТТІ. ЖАУГЕРШІЛІК ЗАМАНДЫ ДА, ЖАППАЙ АШТЫҚ ПЕН ҚАНҚҰЙЛЫ СОҒЫСТЫ ДА, ТІЛСІЗДІК ПЕН ДІНСІЗДІКТЕ ДЕ БАСЫНАН КЕШІРДІ. ОТАРШЫЛДЫҚ ПЕН БАҒЫНЫШТЫЛЫҚ ТА ТАРИХТЫҢ АҚТАҢДАҚ БЕТІНЕ ЖАЗЫЛДЫ. АЛ 1990 ЖЫЛЫ 25 ҚАЗАНДА ТӘУЕЛСІЗДІК ЖӨНІНДЕГІ ДЕКЛАРАЦИЯ ҚАБЫЛДАНЫП, 1991 ЖЫЛҒЫ 16 ЖЕЛТОҚСАНДА ҚАЗАҚ ЕЛІ ҒАСЫРЛАР БОЙЫ АҢСАҒАН ТӘУЕЛСІЗДІККЕ ҚОЛ ЖЕТКІЗДІ. МІНЕ, СОДАН БЕРІ 30 ЖЫЛ УАҚЫТ ӨТТІ. ОСЫ ЖЫЛДАР ІШІНДЕ ІРІ ҚАЛАЛАРДЫҢ ҒАНА ЕМЕС, АУДАН, АУЫЛ-АЙМАҚ, ЕЛДІ МЕКЕНДЕРДІҢ ДЕ ӘЛЕУМЕТТІК-ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖАҒДАЙЫ ЖАҚСАРЫП, ХАЛЫҚТЫҢ ТҰРМЫСЫ ТҮЗЕЛДІ. ОСЫҒАН ОРАЙ, ГАЗЕТІМІЗДІҢ БҮГІНГІ НӨМІРІНЕН БАСТАП ОҚЫРМАНДАР НАЗАРЫНА 30 ЖЫЛ ІШІНДЕ МҰҒАЛЖАР АУДАНЫНДА АТҚАРЫЛҒАН ЖҰМЫСТАР МЕН ЖЕТКЕН ЖЕТІСТІКТЕР ТУРАЛЫ МАҚАЛАЛАР ТОПТАМАСЫН ҰСЫНАТЫН БОЛАМЫЗ. АЛҒАШҚЫ МАҚАЛАМЫЗ ТӘУЕЛСІЗДІК ЖЫЛДАРЫ АУДАН БОЙЫНША ТАРТЫЛҒАН ГАЗ, ЖҮРГІЗІЛГЕН ЖАРЫҚ, АПАРЫЛҒАН АУЫЗ СУ МЕН БАЙЛАНЫС САЛАСЫ ТУРАЛЫ БОЛМАҚ.
СОНЫМЕН…
КӨГІЛДІР ОТЫН -КӨПТІҢ ИГІЛІГІ
Ел үкіметінің басты жобаларының бірі — халықты жаппай көгілдір отынмен, яғни табиғи газбен қамтамасыз ету. Табиғи газ — мұнай өнімдерінің басқа түрлерімен салыстырғанда отынның барынша экологиялық таза түрі. Ол жанған кезде түтін шығармайды, өзінен кейін күл қалдырмайды. Бұл экология үшін тиімді болса, адамдар үшін күнделікті тұрмысты жеңілдетудің жолы. Бүгінгі таңда аудан аумағында 3 қала, 34 елді мекен бар. Соның ішінде 3 қала, 13 елді мекен көгілдір отынмен қамтыл-ған. Ал 3 ауылға жақын арада газ беріледі.
Тәуелсіздік алған жылдары ел экономикасының тұралап, халықтың әлеуметтік жағдайы шатқаяқтағаны жасырын емес. 1995-1998 жылдары аудан орталығы Қандыағаш қаласындағы көпқабатты тұрғын үйлерге жылу тарату қиынға соғып, тұрғындардың даладан қазан көтеріп, тамақ дайындаған кездері де болған еді. Ол кезде Қандыағашқа табиғи газ тартылмаған болатын. Оған дейін көпқабатты тұрғын үйлерді құйма газ арқылы «Шилісай» кен орны қамтамасыз етіп отырған. Атал- ған кен орны жабылғаннан кейін, жағдайы қашқан қала халқы жаппай үйлерін тастап кетті. Қаңырап қалған үйлердің қарасы да көп болды. Қандыағаш қаласын газдандыру жұмыстары 1999 жылдың аяғында басталды. Ең алғаш 2000 жылы қаладағы жылыту қазандығына газ тартылып, сол арқылы үйлерге жылу берілді. Қандыағаштықтардың жаппай газбен қамтылуы 2001-2005 жылдар аралығында жүзеге асырылды. Бұл кезеңде ауыл-аймақтардың тұрғындары үшін көгілдір отын алыстан бұлдыраған сағымға ұқсайтын.
Тәуелсіздік алған жылы алғашқылардың бірі болып көгілдір отынның игілігін Еңбек ауылдық округінің орталығы Сағашилі ауылының тұрғындары көрді. 1991 жылы Сағашилі ауылына газ берілді.
1997 жылы мұнайлы өлке Мұғалжардың Жағабұлақ ауылының жанынан мұнай және газ өндіру зауыты іске қосылды. Сол уақыттан бастап аудан экономикасының күретамырына қан жүріп, халықтың жағдайы жақсара бастады. Қарқынды болмаса да, қарымды істер жүзеге асырылып, елді мекендер газбен қамтылды. Батпақкөл ауылдық округінің орталығы Жағабұлақ ауылына 2000 жылы, округке қарасты Саға ауылына 2006 жылы газ тартылды.
Көгілдір отынды көп күткендердің бірі — ембіліктер. Ембі қаласын жаппай газдандыру Тәуелсіздіктің 20 жылдығы қарсаңында жүзеге асырылды. Ембі қаласына газ бөлу жүйесін жүргізуге және Жем қаласына газ құбырын тартуға облыстық бюджеттен 370,2 миллион теңге қаржы бөлініп, ол толық игерілді. Қала бойынша салынған 12 газ бөлу пункттерінің құрылысы аяқталып, тұрғын үйлерге кіргізу жұмыстары қарқынды жүргізілді. Газдың тұрғындарға таратылу салтанатына сол кездегі облыс әкімі Архимед Мұхамбетов келіп, Ембі халқын қуаныштарымен құттықтады. Тұрғындар тонналап қымбат көмір түсіруден, бұрқыратып күл шығарудан құтылып, жайма-шуақ күндермен қауышты.
Қазіргі Жем қаласы Кеңес үкіметі кезінде дүркіреп тұрған Ембі-5 деп аталатын әскери қалашық болатын. Еліміз тәуелсіздігін алғаннан кейін 1999 жылы әскери қалашық таратылды. Содан кейін қаланың тұрмысы тұралап, ессіз қалған ғимараттары талан-таражға түсті. Барлық әлеуметтік нысандар мен көпқабатты тұрғын үйлер қаңырап, бос қалды. Тұғыры биік Тәуелсіздіктің арқасында қаңыраған қала 2000 жылы Жем қаласы болып қайта құрылды. Республикалық, облыстық, аудандық бюджеттен қомақты қаржы бөлініп, жүйелі жұмыстар атқарылды. 2012 жылы 3 қарашада газ тартылып, жергілікті халықтың қуанышында шек болмады. Сөйтіп әлеуметтік нысандар мен тұрғын үйлер газбен толықтай қамтылып, орталық жылу қазандықтары газға қосылды.
Ал Қайыңды ауылдық округінің орталығы Қайыңды ауылына газ құбыры өткен ғасырдың 60-шы жылдардың аяғында тартылды. Себебі Қайыңды ауылы бұрынғы КСРО-ның ең көне газ құбыры «Бухара-Урал» трассасы бойында орналасқан. Ол бұрында №13 компрессорлық станция болды. Бүгінде округте «Интергаз Орталық Азия» АҚ магистральдық газ құбырларының филиалы жұмыс жасайды. Ал 2016 жылы округке қарасты Алтында ауылына газ тартылды.
Құмжарған ауылдық округіне қарасты Бірлік, Құмжарған ауылдарына көгілдір отын 2012 жылы тартылып, бүгінде ауыл тұрғындары игілігін көріп отыр.
Еліміздегі елді мекендерге газ жеткізудің басым бөлігін «ҚазМұнайГаз» АҚ-ы өз міндетіне алған. Бүгінде компания мыңдаған километрдегі тозған газ құбырларын жаңа, сапалы әрі сенімді құбырларға ауыстырды. 2015-2021 жылдарға арналған инвестициялық бағдарламалар шеңберінде жалпы ұзындығы 5 мың шақырымға жуық газ құбырларын салу жоспарланды. Ресми деректерге сүйенсек, 2015-2017 жылдары 3,955 мың астам км газ құбырлары салынған. Оның ішіне Ақтөбе облысының 10 елді мекені де кірді. Аталған бағдарлама шеңберінде 2016 жылы Мұғалжар ауданындағы Еңбек және Талдысай елді мекендеріне көгілдір отын жеткізілді.
2019 жылы Еңбек ауылдық округіне қарасты Басшилі ауылы мен Темір-Көпір ауылы көгілдір отынмен қамтылды. 2021 жылы Сағашилі ауылындағы «Достық» көшесіне де газ тартылды.
Қандыағаш қаласында іргесінде орналасқан Ақкемер ауылдық округінде жалпы саны 4 елді мекен бар. 2012 жылы округ орталығы Ақкемер ауылына газ тартылған болатын. Алайда округке қарасты Жарық, Көктөбе, Көтібар ауылдарына көгілдір отын тартылмаған. Ауыл әкімі Дамир Маликов Жарық ауылына келер жылы газ тарту жоспарда бар екенін айтады.
Ал биыл ел Тәуелсіздігінің 30 жылдық мерейтойы аясында аудан аумағындағы Жұрын және Елек ауылдары көгілдір отынмен қамтамасыз етіледі. Қандыағаш қаласынан Жұрын ауылына дейінгі газ тарту жұмыстарын «Әлия-Сервис» ЖШС-і жүргізді. Ал ауыл ішін газдандыру жұмыстары «АктобеНефтеГазСтрой» ЖШС-не жүктелді. Бүгінде тұрғындар үй-жайларын жөндеп, газ кіргізуге дайындап жатыр.
Тағы бір жағымды жаңалық — осы жылдың аяғына дейін Ақкемер ауылдық округіне қарасты Елек ауылына көгілдір отын тарту жұмыстарының қолға алынуы. Газ тарту жұмыстарын «Асу-К» ЖШС-і жүргізіп, құрылыс құны 254 млн теңгені құрады.
Газдандыру саласы бойынша жүзеге асырылып жатқан жұмыстардың бірі — Жұбанов ауылдық округінің орталығы Қаракөл ауылына Жұрын ауылынан көгілдір отынның тартылуы. Ауылішілік газ тарту жұмыстарын «АктобеНефтеГазСтрой» ЖШС-гі жүргізеді. Газ тартуға бюджеттен 40 млн теңге бөлінген. Алдағы күндері Елек, Жұрын, Қаракөл ауылының тұрғындары көгілдір отынды тұтына бастайды.
Газ өндіретін зауыттың іргесінде отырып, бірнеше жылдан бері көгілдір отынға қол жеткізе алмай келе жатқан елді мекендердің бірі — Қожасай ауылы. Ауыл әкімі Мейрамбек Боқашев Қожасай ауылына газ тарту үшін бүгінде сметалық құжаттардың дайындалып жатқанын, газ тарту 2022-2023 жылдарға жоспарланып отырғанын айтты.
Ал Егіндібұлақ, Мұғалжар ауылдық округтерінің тұрғындарын 2023-2024 жылдары көгілдір отынмен қамтамасыз ету жоспарланған. Сонымен қатар Ащысай, Сабындыкөл, Жаңатұрмыс, Құмсай ауылдық округтеріне газ тарту жоспарда бар. Бүгінде сметалық құжаттар дайындалу үстінде. Орындалуы уақыттың еншісінде. Ел үкіметінің басты жобаларының бірі — халықты жаппай көгілдір отынмен, яғни табиғи газбен қамтамасыз ету. Табиғи газ — мұнай өнімдерінің басқа түрлерімен салыстырғанда отынның барынша экологиялық таза түрі. Ол жанған кезде түтін шығармайды, өзінен кейін күл қалдырмайды. Бұл экология үшін тиімді болса, адамдар үшін күнделікті тұрмысты жеңілдетудің жолы. Бүгінгі таңда аудан аумағында 3 қала, 34 елді мекен бар. Соның ішінде 3 қала, 13 елді мекен көгілдір отынмен қамтыл-ған. Ал 3 ауылға жақын арада газ беріледі.
Тәуелсіздік алған жылдары ел экономикасының тұралап, халықтың әлеуметтік жағдайы шатқаяқтағаны жасырын емес. 1995-1998 жылдары аудан орталығы Қандыағаш қаласындағы көпқабатты тұрғын үйлерге жылу тарату қиынға соғып, тұрғындардың даладан қазан көтеріп, тамақ дайындаған кездері де болған еді. Ол кезде Қандыағашқа табиғи газ тартылмаған болатын. Оған дейін көпқабатты тұрғын үйлерді құйма газ арқылы «Шилісай» кен орны қамтамасыз етіп отырған. Атал- ған кен орны жабылғаннан кейін, жағдайы қашқан қала халқы жаппай үйлерін тастап кетті. Қаңырап қалған үйлердің қарасы да көп болды. Қандыағаш қаласын газдандыру жұмыстары 1999 жылдың аяғында басталды. Ең алғаш 2000 жылы қаладағы жылыту қазандығына газ тартылып, сол арқылы үйлерге жылу берілді. Қандыағаштықтардың жаппай газбен қамтылуы 2001-2005 жылдар аралығында жүзеге асырылды. Бұл кезеңде ауыл-аймақтардың тұрғындары үшін көгілдір отын алыстан бұлдыраған сағымға ұқсайтын.
Тәуелсіздік алған жылы алғашқылардың бірі болып көгілдір отынның игілігін Еңбек ауылдық округінің орталығы Сағашилі ауылының тұрғындары көрді. 1991 жылы Сағашилі ауылына газ берілді.
1997 жылы мұнайлы өлке Мұғалжардың Жағабұлақ ауылының жанынан мұнай және газ өндіру зауыты іске қосылды. Сол уақыттан бастап аудан экономикасының күретамырына қан жүріп, халықтың жағдайы жақсара бастады. Қарқынды болмаса да, қарымды істер жүзеге асырылып, елді мекендер газбен қамтылды. Батпақкөл ауылдық округінің орталығы Жағабұлақ ауылына 2000 жылы, округке қарасты Саға ауылына 2006 жылы газ тартылды.
Көгілдір отынды көп күткендердің бірі — ембіліктер. Ембі қаласын жаппай газдандыру Тәуелсіздіктің 20 жылдығы қарсаңында жүзеге асырылды. Ембі қаласына газ бөлу жүйесін жүргізуге және Жем қаласына газ құбырын тартуға облыстық бюджеттен 370,2 миллион теңге қаржы бөлініп, ол толық игерілді. Қала бойынша салынған 12 газ бөлу пункттерінің құрылысы аяқталып, тұрғын үйлерге кіргізу жұмыстары қарқынды жүргізілді. Газдың тұрғындарға таратылу салтанатына сол кездегі облыс әкімі Архимед Мұхамбетов келіп, Ембі халқын қуаныштарымен құттықтады. Тұрғындар тонналап қымбат көмір түсіруден, бұрқыратып күл шығарудан құтылып, жайма-шуақ күндермен қауышты.
Қазіргі Жем қаласы Кеңес үкіметі кезінде дүркіреп тұрған Ембі-5 деп аталатын әскери қалашық болатын. Еліміз тәуелсіздігін алғаннан кейін 1999 жылы әскери қалашық таратылды. Содан кейін қаланың тұрмысы тұралап, ессіз қалған ғимараттары талан-таражға түсті. Барлық әлеуметтік нысандар мен көпқабатты тұрғын үйлер қаңырап, бос қалды. Тұғыры биік Тәуелсіздіктің арқасында қаңыраған қала 2000 жылы Жем қаласы болып қайта құрылды. Республикалық, облыстық, аудандық бюджеттен қомақты қаржы бөлініп, жүйелі жұмыстар атқарылды. 2012 жылы 3 қарашада газ тартылып, жергілікті халықтың қуанышында шек болмады. Сөйтіп әлеуметтік нысандар мен тұрғын үйлер газбен толықтай қамтылып, орталық жылу қазандықтары газға қосылды.
Ал Қайыңды ауылдық округінің орталығы Қайыңды ауылына газ құбыры өткен ғасырдың 60-шы жылдардың аяғында тартылды. Себебі Қайыңды ауылы бұрынғы КСРО-ның ең көне газ құбыры «Бухара-Урал» трассасы бойында орналасқан. Ол бұрында №13 компрессорлық станция болды. Бүгінде округте «Интергаз Орталық Азия» АҚ магистральдық газ құбырларының филиалы жұмыс жасайды. Ал 2016 жылы округке қарасты Алтында ауылына газ тартылды.
Құмжарған ауылдық округіне қарасты Бірлік, Құмжарған ауылдарына көгілдір отын 2012 жылы тартылып, бүгінде ауыл тұрғындары игілігін көріп отыр.
Еліміздегі елді мекендерге газ жеткізудің басым бөлігін «ҚазМұнайГаз» АҚ-ы өз міндетіне алған. Бүгінде компания мыңдаған километрдегі тозған газ құбырларын жаңа, сапалы әрі сенімді құбырларға ауыстырды. 2015-2021 жылдарға арналған инвестициялық бағдарламалар шеңберінде жалпы ұзындығы 5 мың шақырымға жуық газ құбырларын салу жоспарланды. Ресми деректерге сүйенсек, 2015-2017 жылдары 3,955 мың астам км газ құбырлары салынған. Оның ішіне Ақтөбе облысының 10 елді мекені де кірді. Аталған бағдарлама шеңберінде 2016 жылы Мұғалжар ауданындағы Еңбек және Талдысай елді мекендеріне көгілдір отын жеткізілді.
2019 жылы Еңбек ауылдық округіне қарасты Басшилі ауылы мен Темір-Көпір ауылы көгілдір отынмен қамтылды. 2021 жылы Сағашилі ауылындағы «Достық» көшесіне де газ тартылды.
Қандыағаш қаласында іргесінде орналасқан Ақкемер ауылдық округінде жалпы саны 4 елді мекен бар. 2012 жылы округ орталығы Ақкемер ауылына газ тартылған болатын. Алайда округке қарасты Жарық, Көктөбе, Көтібар ауылдарына көгілдір отын тартылмаған. Ауыл әкімі Дамир Маликов Жарық ауылына келер жылы газ тарту жоспарда бар екенін айтады.
Ал биыл ел Тәуелсіздігінің 30 жылдық мерейтойы аясында аудан аумағындағы Жұрын және Елек ауылдары көгілдір отынмен қамтамасыз етіледі. Қандыағаш қаласынан Жұрын ауылына дейінгі газ тарту жұмыстарын «Әлия-Сервис» ЖШС-і жүргізді. Ал ауыл ішін газдандыру жұмыстары «АктобеНефтеГазСтрой» ЖШС-не жүктелді. Бүгінде тұрғындар үй-жайларын жөндеп, газ кіргізуге дайындап жатыр.
Тағы бір жағымды жаңалық — осы жылдың аяғына дейін Ақкемер ауылдық округіне қарасты Елек ауылына көгілдір отын тарту жұмыстарының қолға алынуы. Газ тарту жұмыстарын «Асу-К» ЖШС-і жүргізіп, құрылыс құны 254 млн теңгені құрады.
Газдандыру саласы бойынша жүзеге асырылып жатқан жұмыстардың бірі — Жұбанов ауылдық округінің орталығы Қаракөл ауылына Жұрын ауылынан көгілдір отынның тартылуы. Ауылішілік газ тарту жұмыстарын «АктобеНефтеГазСтрой» ЖШС-гі жүргізеді. Газ тартуға бюджеттен 40 млн теңге бөлінген. Алдағы күндері Елек, Жұрын, Қаракөл ауылының тұрғындары көгілдір отынды тұтына бастайды.
Газ өндіретін зауыттың іргесінде отырып, бірнеше жылдан бері көгілдір отынға қол жеткізе алмай келе жатқан елді мекендердің бірі — Қожасай ауылы. Ауыл әкімі Мейрамбек Боқашев Қожасай ауылына газ тарту үшін бүгінде сметалық құжаттардың дайындалып жатқанын, газ тарту 2022-2023 жылдарға жоспарланып отырғанын айтты.
Ал Егіндібұлақ, Мұғалжар ауылдық округтерінің тұрғындарын 2023-2024 жылдары көгілдір отынмен қамтамасыз ету жоспарланған. Сонымен қатар Ащысай, Сабындыкөл, Жаңатұрмыс, Құмсай ауылдық округтеріне газ тарту жоспарда бар. Бүгінде сметалық құжаттар дайындалу үстінде. Орындалуы уақыттың еншісінде.
ПИТЬЕВАЯ ВОДА — В КАЖДОЕ СЕЛО
Вопросы обеспечения граждан питьевой водой являются актуальными, так как от этого напрямую зависит качество жизни жителей. Если ранее питьевая вода в дома жителей города Жем подавалась из обычной городской скважины, то с 2014-2015 года в рамках программы обеспечения питьевой водой, были проложены водопроводные трубы с населенного пункта Жалпак, в 18 км от города. В данное время в Жем есть водозабор, который и обеспечивает все объекты и жителей многоквартирных домов питьевой водой.
В 2016 году были полностью обновлены водопроводные сети и в Кумжарганском сельском округе. До этого в дома жителей села Бирлик, вода подавалась из колонок 2 раза в день. Избавились от проблем с питьевой водой и булактинцы. В 2016 году полностью были произведены работы по реконструкции водопроводных сетей и в селе Кайынды. Год спустя к 133 домам и социальным объектам населенного пункта Алтынды были подведены водопроводные сети. В том же году был введен в действие централизованный водопровод и в селе Мугалжар. Год спустя, обеспечили питьевой водой и жителей села Жагабулак. На обеспечение сельчан живительной влагой, в 2018 году из республиканского бюджета было выделено 218 млн тенге, генеральным подрядчиком выступило ТОО «ЭлитСтройСервис Актобе». До 2019 года проблемы с питьевой водой испытывали и жители села Сагашили. В 2020 году при спонсорской поддержке ТОО «Казахойл Актобе» полностью были обеспечены питьевой водой жители села Жаркемир.
Порядка 3-х тысяч сельчан до конца года будут обеспечены питьевой водой. В настоящее время в Мугалжарском районе ведутся работы по обеспечению питьевой водой жителей сел Талдысай, Басшили, Кумсай и Жарык. Работы начаты в мае месяце и закончатся до наступления холодов. Строительные работы в селах Талдысай и Басшили ведет ТОО «Монолит». В работе над водоснабжением сел Кумсай и Жарык задействованы рабочие компании «Данекер». В настоящее время на территории сел Басшили и Талдысай почти на 90 процент завершили укладку труб водоснабжения, а также установили колодцы с кольцами. В целом, подрядчикам предстоит выкопать скважину, подключить насосную станцию и установить резервуар. В селе Кумсай работы планируется завершить до декабря текущего года. В село подводят водопровод общей протяженностью 12 км. Работы осуществляет компания «Данекер». С бюджета на эти цели выделено 420 млн тенге. Для обеспечения питьевой водой 894 жителей села Басшили из бюджета выделено свыше 383 млн тенге. Работы идут полным ходом. Подрядная организация планируют завершить строительные работы до конца ноября. На обеспечение жителей сел Кумсай, Жарык, Талдысай и Басшили живительной влагой выделено свыше 1 млрд тенге. В настоящее время на территории Мугалжарского района сосредоточены 3 города и 34 населенных пункта. За годы независимости были обеспечены питьевой водой жители 3 городов и 14 сел. Среди них села Аккемир, Елек, Ащесай, Аксу, Жагабулак, Сага, Сагашили, Булакты, Караколь, Журын, Каиынды, Алтынды, Бирлик и Мугалжар. В следующем году в районе будет готовиться проект по центральному водоснабжению сел Темир-мост, Кумжарган и Енбек. В 2022 году в населенных пунктах Котир-батыр, Сабындыколь, Тепсен-Карабулак, Миялыколь, Жана-Турмыс будут установлены блочно-модульные контейнеры для очистки и подачи воды. По данным отдела ЖКХ района до 2023 года все населенные пункты района будут обеспечены питьевой водой.
В СЕЛАХ РАЙОНА СТАНОВИТСЯ СВЕТЛЕЕ
В середине 90-ых как известно были перебои с электроэнергией, электричество подавалось в дома по часам, а об уличном освещении не было и речи. Сегодня улицы города Эмба освещены на 40%. В настоящее время разработана проектно-сметная документация, ведется активная работа, чтобы осветить все городские улицы. На установку светодиодных светильников на улицах города Эмба из бюджета запрошено 54,1 млн тенге и заключен договор с подрядной компанией ТОО «Алихан Ойл З». Сегодня бесперебойно подается электроэнергия и в дома кумжарганцев. В текущем году проведено освещение улиц села Кумсай, светильниками нового образца. В этом году в рамках освещения улиц, в селах Булакты и Миялыколь Егиндыбулакского сельского округа были установлены новые современные светодиодные LED-лампы. В 2016 году были освещены улицы сел Сагашили, Басшили, Тепсен — Карабулак и Темир-мост. На сельских улицах были установлены современные LED-светильники.
В текущем году, в соответствии с планом мероприятий, посвященных 30-летию Независимости страны, в селе Кожасай Батпаккольского сельского округа под девизом «30 добрых дел», на центральных улицах старые лампы наружного освещения были заменены на современные светодиодные светильники с низким потреблением электроэнергии, а также отремонтированы старые светильники. Сегодня в Кожасае проживает 316 человек.
Как известно, уличное освещение — отображает лицо любого населенного пункта. В рамках программы «Развитие регионов на 2020-2025 годы», изношенные фонари на улицах М.Мамытова и Г.Аязбаева в селе Бирлик были заменены на светодиодные. Работы по освещению улиц села и далее будут осуществляться в соответствии с системным планом. В целях экономии электроэнергии и бюджетных средств были установлены светодиодные светильники на улицах села Жарык Аккемирского сельского округа. В самом селе Аккемир 8 улиц, 3 центральные улицы освещены. Радует, что
полностью освещены все 13 улиц села Караколь сельского округа им. К.Жубанова. Всего на территории сельского округа имени К.Жубанова проживает 742 человек, из них 608 в селе Караколь и 134 в селе Жанатурмыс.
МОБИЛЬНАЯ СВЯЗЬ ДЛЯ СЕЛЬЧАН
В последние годы в районе активно проводится работа по подключению жителей села к сети интернет. Многие сельчане уже получили доступ к мобильной связи и стали более активными в вопросах развития родного села. Активными пользователями созданы чаты, в которых сельчане общаются друг с другом, узнают местные новости и обсуждают их. Использовать цифровые возможности по-своему стали и жители Кумжарганского сельского округа. Запущена сеть сотовой связи «Билайн» и в Кумсайском сельском округе. В июне текущего года подключили сеть сотовой связи «Kcell», которая начала работать с мобильным интернетом. В 2020 году в рамках программы «Цифровой Казахстан» запущены системы связи Билайн, Теле 2 и актив в селе Булакты Егиндыбулакского сельского округа. Интернет в селе Булакты подключил сельчан к активной жизни. Усовершенствовала свои процессы благодаря интернету и сельская школа. И хотя дистанционных занятий уже нет, но нагрузки на сеть меньше не стало. Ведь на уроках дети пользуются интерактивными досками, собирают информацию в сети. Всемирная сеть была запущена и в селе Ащесай. С появлением сигнала, ащесайцы начали осваивать все фишки цифровых технологий. И такие активные будни проходят во многих селах нашего района.
Нұрғаным КЕСІКҚҰЛ, Асель АДЕН