Елімізде 15 сәуір – Қозы Көрпеш-Баян сұлу күні ретінде мереке болып аталып келеді. Мәңгілік махаббат символына айналған Қозы мен Баян күнін алғаш 1999 жылы қоғам және мемлекет қайраткері Дархан Мыңбай ұсынған еді. Ол жастар ұйымдары, оқу орындары мен бұқаралық ақпарат құралдарын ұлттық ғашықтар күнін мерекелеуге шақырды. Дархан Мыңбайдың бастамасы көптің көңілінен шыққаны рас, бірақ мерекенің нақты датасы көпке дейін белгіленбей, әр өңір әртүрлі тойлай бастады. Мәселен, Таразда 15 сәуір — Қозы Көрпеш-Баян сұлу күні, Семейде 11 наурыз – Баян күні, ал Қызылордада 19 мамыр – Қозы күні аталсын деп жан-жаққа тартты. 2011 жылы Алматы әкімдігінің жастар саясаты басқармасы 15 сәуірді – Ұлттық ғашықтар күні ретінде өздерінің ресми шараларының қатарына қосты. Ал 2012 жылы елордадағы Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университетінің студенттері махаббат күнін қазақтың ұлттық «Ақсүйек «ойынымен жаңғыртып, жастар ойын-сауығын ұйымдастырды. Дәл сол жылы Көкшетаудың ерікті жастары да Қозы мен Баян күнін Тәуелсіздік алаңында атап өтті. Содан бері қос ғашықтың кіршіксіз сезімін дәріптеп, ұлттық мәдениетіміз бен салт-дәстүрімізге негізделген мерекені тойлайтын жастардың саны біртіндеп артып келеді. Бұл – біздің елдегі Ғашықтар күні. Ал әлемнің өзге елдері жүректі қақтырып, сезімді тасытатын Махаббат күнін қалай атап өтеді екен? Сонымен…
Германия
Германияда ғашықтар күнін «Валентинстаг» деп атайды. Көбінесе адамдар бұл күні сыйлықтармен алмасады — гүлдер, шоколадтар және назар аударатын шағын белгілер. Дегенмен, жақында сәнді және жеке қолмен жасалған сыйлықтарды сыйлау үрдісі пайда болды. Германиядағы Валентинстаг күніндегі ерекше дәстүр — әдетте романтикалық хабарламалармен безендірілген «Лебкухенгерцен» деп аталатын жүрек пішінді зімбір печеньесімен алмасу.
Италия
Веронада (Ромео мен Джульетта қаласы) «Махаббаттағы Верона» фестивалі жыл сайын ғашықтар күнінде өтеді, оған концерттер, шоулар мен жұптарға арналған іс-шаралар кіреді. Сондай-ақ Италияда Валентин күнін тойлау үшін әдетте жүрек тәрізді макарон немесе тәтті десерттер сияқты арнайы тағамдардан тұратын романтикалық тағамдар таратылады.
Түркия
Түркияда ғашықтар күнін тойлаудың қызықты дәстүрі сол, ерлі-зайыптылар сүйіспеншіліктерінің символы ретінде көпірлерге немесе басқа қоғамдық орындарға махаббат құлыптарын бекітеді.
Жапония
Жапонияда ғашықтар күні дәстүрлі түрде әйелдердің ер адамдарға немесе достарына шоколад сыйлау арқылы махаббаты мен ризашылығын білдіретін күні ретінде атап өтіледі. Жігіттер 14 наурызда «Ақ күн» деп аталатын мерекеде қыздарға ақ шоколад, гүлдер немесе басқа да кішкентай сыйлықтар береді.
Оңтүстік Африка Республикасы
Оңтүстік Африкада Валентин күні ерлі-зайыптылар ғана емес, достары мен отбасы мүшелері де тойлайтын танымал мереке. Әдетте адамдар бір-біріне қонжық пен гүл сыйлайды. Дегенмен, қызықты дәстүр бар — Оңтүстік Африкадағы Валентин күні әйелдер ашық түсті көйлектер киеді.
Франция
Валентин күні Францияда «Ла Сен-Валентин» деген атпен белгілі. Кішкентай сыйлықтар немесе гүлдермен алмасудан басқа, кейбір аймақтардағы ерлізайыптылар бір-біріне шоколад сияқты кішкентай тәттілерді де бере алады. Тарихтағы алғашқы Валентин күні картасы 1415 жылы Орлеан герцогы Чарльз әйеліне түрмеден махаббат хатын жіберген кезде Францияда пайда болған деп есептеледі. Әулие Валентин күні туристер ең көп келетін қала Париж екенін ұмытпаңыз. Сондықтан Франция махаббаттың нағыз астанасы деп саналады.
Тайланд
Таиландта Валентин күні Ван Рак күні ретінде тойланады. Бұл Махаббат күні дегенді білдіреді. Ерлі-зайыптылар бір-біріне гүлдер мен шоколад береді. Сонымен қатар махаббат символы ретінде құстарды немесе балықты шығарады. Ал көптеген тай жұптары осы күні үйлену тойын тойлайды немесе ұсыныс жасайды.
Оңтүстік Корея
Оңтүстік Кореядағы ерлі-зайыптылар Валентин күнін әр айдың 14-де тойлайды: мамырда раушан күні, маусымда сүйісу күні, желтоқсанда құшақтасу күні, ал жалғызбастылар сәуірде қара кеспе жеп тойлап, оны «Қара күн» деп атайды.
Гана
Гана 14 ақпанда «Ұлттық шоколад» күнін атап өтеді, өйткені бұл ел әлемдегі ең ірі какао өндіретін елдердің бірі болып табылады. Бұл күні ел бойынша спектакльдер, музыкалық іс-шаралар және мерекелік тақырыптық мәзірлерді ұсынатын мейрамханалар тамашалауға болады.
Болгария
14 ақпанда Болгария шарап жасаушылар күнін білдіретін Сан Трифон Зартанды атап өтеді. Сондықтан елде бұл күні бір стақан шарап көтеру әдетке айналған. Дания Данияда ғашықтар күні 14 ақпанда тойланады және тек раушан гүлдері мен шоколадтармен шектелмейді. Достар мен ғашықтар «снежинка» деп аталатын сығылған ақ гүлдермен қолдан жасалған карталармен алмасады.
Словения
Словенияда Әулие ғашықтар көктемнің меценаттарының бірі болып табылады. 14 ақпанда өсімдіктер жандана бастайды деп есептеледі, сондықтан егістіктегі жұмыс осы күні басталады. Тағы бір танымал наным бар, оған сәйкес құстар бір-бірін дәл 14 ақпанда таң қалдырады. Бұл оқиғаның куәсі болу үшін көбіне әлі мұз болып қалатын алқаптарды жалаң аяқ басып өту керек. Румыния
Румындықтар ғашықтар күнін өте романтикалық және ерекше түрде тойлайды. Елімізде бұл күн 24 ақпанға сәйкес келеді және ол жас жұбайлардың құда түсу күні деп аталады. Бұл шын мәнінде Валентин күні мен көктем мерекесінің үйлесімі. Ұлдар мен қыздар түрлі-түсті гүлдер жинау үшін орманға барады, ал басқа жұптар сәттілік символы ретінде беттерін қармен жуады.
Испания
Испанияның Валенсия қаласындағы Махаббат күні 9 қазанға сәйкес келеді. Мереке Әулие Дионис күні ретінде белгілі. Оны «макарон», марципан фигураларын жасау арқылы тойлайды. Мүсіндерді ер адамдар жақындарына сыйлау үшін жасайды. Сондай-ақ испан ауылдарының көшелерінде түрлі-түсті шерулерді көруге болады.
Бразилия
Бразилияда Валентин күні Dia dos Namorados деп аталады, бұл Валентин күні дегенді білдіреді. Бірақ ол 14 ақпанда емес, 12 маусымда тойланады. Тойлаудың ең көп тараған тәсілі — шоколадтар, гүлдер және «presen-tinhos» деп аталатын кішкентай сүйіспеншілік белгілері сияқты сыйлықтар беру. Сондай-ақ би, музыка және басқа да мәдени іс-шаралармен «Festa Junina» сияқты аймақтық фестивальдар мен шерулер бар.
Дайындаған А.МАНАСБАЕВА